Đưa hối lộ bao nhiêu tiền thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật?

Theo quy định tại Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội đưa hối lộ như sau:

Điều 364. Tội đưa hối lộ

1. Người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác bất kỳ lợi ích nào sau đây để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
   1. Tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;
   2. Lợi ích phi vật chất.
2. …..
3. Phạm tội trong trường hợp của hối lộ là tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt từ tù 12 năm đến 20 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
5. …..

Từ quy định trên cho thấy, cá nhân đưa hối lộ tiền hoặc những tài sản, lợi ích vật chất khác có giá trị từ 2.000.000 đồng đã có thể bị truy cứu trách nhiệm hình về tội đưa hối lộ theo quy định. Mức hình phạt thấp nhất cho tội danh trên là bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Mức hình phạt cao nhất của tội đưa hối lộ có thể lên đến 20 năm tù giam. Ngoài ra, phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Những trường hợp nào người đưa hối lộ nhưng không được xem là có tội hoặc có thể được miễn trách nhiệm hình sự?

Theo quy định tại khoản 7 Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 quy định những trường hợp như sau:

Điều 364. Tội đưa hối lộ

1. Người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác bất kỳ lợi ích nào sau đây để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ ….
2. Người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ. Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Như vậy, từ quy định trên có thể kết luận rằng:

(1) Trường hợp không có tội

Người có hành vi đưa hối lộ nhưng thực hiện trong trạng thái bị ép buộc chủ động khai báo trước khi bị phát giác thì có thể sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ và được trả lại toàn bộ của đã dùng hối lộ. Trường hợp này người có hành vi đưa hối lộ phải đáp ứng đủ hai tiêu chí mới được xem là không có tội, đó là:

• Bị ép buộc;
• Phải chủ động khai báo cho cơ quan chức năng có thẩm quyền.

(2) Trường hợp có thể miễn trách nhiệm hình sự

Trường hợp có thể được miễn trách nhiệm hình sự là trường hợp cá nhân đưa hối lộ vẫn nhằm mục đích để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ nhưng khi chưa bị phát giác mà chủ động khai báo cho cơ quan có thẩm quyền. Theo đó, cá nhân ngoài việc có thể được miễn trách nhiệm hình sự còn được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Người nhận hối lộ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?

Theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015 bổ sung bởi khoản 1 Điều 2 Bộ luật Hình sự 2017 và sửa đổi bởi khoản 23 Điều 1 Bộ luật Hình sự sửa đổi 2025 tội nhận hối lộ có 4 khung như sau:

Điều 354. Tội nhận hối lộ

Khung 1: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

• Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục 1 Chương này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
• Lợi ích phi vật chất.

Khung 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

• Có tổ chức;
• Lạm dụng chức vụ, quyền hạn;
• Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
• Gây thiệt hại về tài sản từ 1.000.000.000 đến dưới 3.000.000.000 đồng;
• Phạm tội 02 lần trở lên;
• Biết rõ của hối lộ là tài sản của Nhà nước;
• Đòi hối lộ, sách nhiễu hoặc dùng thủ đoạn xảo quyệt.

Khung 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:

• Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
• Gây thiệt hại về tài sản từ 3.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.

Khung 4: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân:

• Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên;
• Gây thiệt hại về tài sản 5.000.000.000 đồng trở lên.

Ngoài ra: Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Như vậy, người có hành vi nhận hối lộ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội nhận hối lộ với mức hình phạt thấp nhất từ 02 năm đến 07 năm tù và mức hình phạt cao nhất là bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn phải chịu hình phạt bổ sung đó là cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.